Magazyn Obesity Otyłość | 1/2025

Niedobór witaminy D3 zalicza się do powikłań związanych z chorobą otyłościową. Otyłość powoduje około 1,5-krotny wzrost ryzyka wystąpienia niedoboru witaminy D, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci oraz u osób starszych. Wśród przyczyn niedoboru witaminy D u osób otyłych wymienia się różnice w stylu życia między osobami z otyłością i bez niej (nawyki żywieniowe, mniejszą ekspozycję na słońce), jednak kluczowa wydaje się sekwestracja witaminy D w tkance tłuszczowej („pułapka tłuszczowa”), a w konsekwencji – jej biologiczna niedostępność. Ostatnie badania wskazują także na istotne zaburzenie wątrobowej 25-hydroksylacji cholekalcyferolu, będące jedną z najważniejszych konsekwencji metabolicznej stłuszczeniowej choroby wątroby (metabolic associated fatty liver disease – MAFLD). Szereg badań epidemiologicznych sugeruje także, że niedobór witaminy D u matki odgrywa istotną rolę w programowaniu rozwojowym otyłości u jej dzieci. Niedobór witaminy D3 u chorych z otyłością stanowi czynnik zwiększający prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań metabolicznych tej choroby, w tym cukrzycy i zespołu metabolicznego. Regularna suplementacja witaminy D3 wydaje się niezbędnym elementem kompleksowej opieki nad chorymi z nadwagą i otyłością. U tych osób wielkość dawki witaminy D przewyższa średnio 2–3-krotnie dawki stosowane u osób z prawidłową masą ciała (nawet do 10 000 IU/dobę). Jednak u części chorych z otyłością nawet przy stosowaniu tak wysokich dawek macierzystej witaminy D3 trudno jest wyrównać i utrzymać rekomendowane stężenie 25(OH)D3 w surowicy

Rozmowa z prof. dr. hab. n. med. Pawłem Bogdańskim, kierownikiem Katedry Leczenia Otyłości, Zaburzeń Metabolicznych oraz Dietetyki Klinicznej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

Choroba otyłościowa, będąca jednym z najpoważniejszych wyzwań współczesnej medycyny, ma złożoną patogenezę, której zrozumienie jest kluczowe dla skutecznego leczenia. Tradycyjne metody leczenia często nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, co skłoniło badaczy do poszukiwania bardziej precyzyjnych, spersonalizowanych podejść. Przełomowe badania z Mayo Clinic wskazują, że personalizacja terapii, oparta na identyfikacji fenotypu otyłości, może znacząco zwiększyć jej skuteczność. Na podstawie czterech głównych fenotypów – „głodny mózg”, „głód emocjonalny”, „głodne jelita” oraz „wolne spalanie” – możliwe jest dopasowanie odpowiedniej farmakoterapii, co daje niemal dwukrotnie lepsze wyniki w redukcji masy ciała. Artykuł przedstawia szczegóły tego przełomowego podejścia, które może stać się fundamentem nowoczesnego leczenia otyłości.

Witamina D₃ odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia, wpływając m.in. na funkcjonowanie układu odpornościowego, kondycję kości oraz prewencję chorób sercowo-naczyniowych. Choć powszechnie stosowana suplementacja cholekalcyferolem jest skuteczna, w niektórych przypadkach – zwłaszcza u osób z problemami z wchłanianiem, otyłością czy schorzeniami wątroby – może nie przynosić oczekiwanych rezultatów. W takich sytuacjach coraz częściej sięga się po kalcyfediol – aktywny metabolit witaminy D₃. Nowe badania wskazują, że suplementacja tym związkiem może być bardziej efektywna w eliminowaniu niedoboru witaminy D, co otwiera nowe możliwości terapeutyczne w walce z tym powszechnym problemem zdrowotnym.

„Diabesity” to termin połączony z dwóch słów: „diabetes” (cukrzyca) i „obesity” (otyłość). Opisuje on stan, w którym u pacjenta współistnieją zarówno otyłość, jak i cukrzyca typu 2. Diabesity jest coraz częstszym problemem zdrowotnym na całym świecie i wynika głównie z niezdrowego trybu życia, nadmiaru kalorii w diecie, braku aktywności fizycznej oraz innych czynników, takich jak genetyka czy stres. Wczesne rozpoznanie i zmiana stylu życia mogą pomóc w leczeniu tej przypadłości. Opisany poniżej przypadek dotyczy 37-letniego mężczyzny z wywiadem otyłości i cukrzycy typu 2, u którego wystąpiły już inne powikłania otyłości.

Zaburzenia lipidowe, będące jednym z głównych powikłań otyłości, stanowią istotne zagrożenie dla zdrowia sercowo-naczyniowego. Zwiększone stężenie cholesterolu lipoprotein o niskiej gęstości (LDL-C) i trójglicerydów (TG), przy jednoczesnym obniżeniu poziomu cholesterolu lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL-C), może prowadzić do rozwoju miażdżycy i innych chorób serca. Dieta pełni kluczową rolę w regulacji gospodarki lipidowej, a odpowiednio dobrane interwencje żywieniowe mogą znacząco poprawić profil lipidowy, zmniejszając ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. W artykule przedstawiono szczegółową analizę wpływu różnych składników diety, produktów spożywczych oraz modeli żywieniowych na poziom lipidów, oferując cenne wskazówki w walce z hiperlipidemią.

Choroba otyłościowa stała się jednym z najpoważniejszych wyzwań zdrowia publicznego, dotykając coraz większą liczbę dorosłych oraz dzieci na całym świecie. Problem ten nie dotyczy wyłącznie kwestii estetycznych, lecz stanowi poważne zagrożenie zdrowotne, prowadzące do rozwoju wielu przewlekłych chorób, takich jak cukrzyca typu 2, choroby sercowo-naczyniowe czy niektóre rodzaje nowotworów. Leczenie otyłości staje się więc jednym z kluczowych zagadnień współczesnej medycyny, wymagającym nie tylko indywidualnego podejścia, ale również nowoczesnych metod farmakologicznych. Od 2020 roku pojawiły się istotne zmiany w podejściu do leczenia otyłości, w tym nowe rekomendacje Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości. Farmakoterapia, obok zmiany stylu życia i aktywności fizycznej, stała się integralną częścią terapii otyłości, niosąc ze sobą zarówno ogromne korzyści, jak i liczne wyzwania, które wymagają współpracy z dietetykiem.

Pasteryzowana Akkermansia muciniphila MucT (p-AKK) wykazuje potencjalne korzyści w poprawie zdrowia metabolicznego i może stanowić wsparcie terapii otyłości, insulinooporności i zaburzeń lipidowych. Pasteryzacja jest procesem, który wpływa na biodostępność kluczowego białka błonowego tej bakterii – AMUC_1000. Białko to odgrywa istotną rolę w utrzymaniu integralności bariery jelitowej, hamuje translokację lipopolisacharydu (LPS) do krwi, hamuje lipogenezę i nasila lipolizę. W niniejszym artykule omówiona zostanie rola tej bakterii oraz jej potencjalne zastosowanie w dietoterapii zaburzeń metabolicznych oraz promowaniu zdrowszego starzenia się.

Aktywność fizyczna stanowi kluczowy element w kompleksowym leczeniu otyłości, wpływając nie tylko na redukcję masy ciała, ale także poprawę zdrowia ogólnego i jakości życia pacjentów. Jak wskazują Światowa Organizacja Zrowia i Polskie Towarzystwo Leczenia Otyłości, regularny ruch ma pozytywny wpływ na zdrowie kardiometaboliczne, zmniejsza ryzyko wielu przewlekłych chorób, poprawia funkcje psychiczne oraz wspomaga utrzymanie masy ciała po redukcji. Wprowadzenie odpowiedniej formy aktywności fizycznej jest zatem niezbędne w procesie leczenia otyłości.

Otyłość stała się jednym z największych wyzwań zdrowotnych w Polsce – dotyka 24% dorosłych, a łącznie z nadwagą obejmuje już 60% populacji. Konsekwencje są poważne: wyższe ryzyko cukrzycy, chorób serca, nowotworów i zwyrodnień stawów, a także skrócenie średniej długości życia o 4 lata. Problem ma również wymiar ekonomiczny – leczenie powikłań otyłości kosztowało w 2023 roku ok. 3,8 mld zł. Dodatkowo osoby z nadmierną masą ciała często spotykają się ze stygmatyzacją i dyskryminacją. Eksperci alarmują: potrzebne są systemowe rozwiązania, by zahamować rosnącą skalę tego zjawiska. Poniżej przedstawiono analizę kluczowych aspektów systemowych działań w Polsce w obszarze leczenia i zapobiegania otyłości, w tym programy opieki, polityki rządowe, porównanie z innymi krajami oraz nowoczesne metody terapii.

Otyłość, uznawana za chorobę przewlekłą i wieloczynnikową, stanowi jedno z najistotniejszych wyzwań zdrowotnych współczesnego społeczeństwa, prowadząc do licznych powikłań somatycznych oraz psychicznych. W wywiadzie z Katarzyną Głowińską, prezesem Fundacji FLO, omawiamy aktualne kierunki leczenia otyłości w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów diagnostycznych, terapeutycznych oraz organizacyjnych. Katarzyna Głowińska, opierając się na doświadczeniu osobistym oraz działalności fundacji, wskazuje na konieczność wdrożenia systemowych zmian w opiece zdrowotnej, umożliwiających wczesną identyfikację chorych oraz dostęp do nowoczesnych metod leczenia. W kontekście rosnącej liczby przypadków otyłości, szczególnego znaczenia nabierają działania edukacyjne i społeczne, mające na celu przełamywanie stygmatyzacji pacjentów oraz promowanie holistycznego podejścia w terapii.